Landschap met water en bomen

Kom vanavond met verhalen...

16 mei 2023
Column burgemeester

Een week na de 4 mei-herdenkingen stroomt de Kapelkerk vol voor de presentatie van een boek over “het alledaagse leven in Emmen van alledaagse mensen in oorlogstijd”.
Schrijfster Sis Hoek vertelt over de inspirerende dagboeken van haar oma. Op basis van veel andere bronnen schreef ze in 5 jaar tijd een verhaal over de manier waarop gewone mensen de oorlog in Emmen hebben beleefd. Er zijn meer dan genoeg boeken over het verloop van de oorlog. Maar hoe hebben de mensen het eigenlijk zelf beleefd?
Aansluitend krijgen we drie aangrijpende verhalen te horen. Die hebben allemaal een plaats in het omvangrijke boek gekregen. Zo vertelt Bert Weggemans het verhaal van zijn oom Jakob Potze. Die werd als dwangarbeider in Duitsland tewerkgesteld. Hij probeerde drie keer te vluchten. De derde vluchtpoging werd hem fataal. Op de begraafplaats in Roswinkel staat een bordje ter herinnering aan Jakob.
De oude mevrouw Douma vertelt het verhaal over hoe ze als kind van vier moest onderduiken op diverse adressen. Ze was negen jaar, toen eindelijk de Bevrijding kwam, en nog wel op haar verjaardag. Maar even later ontving de familie het overlijdensbericht van haar vader ds Rinze Douma, een bekende verzetsstrijder. Hij overleed in Bergen-Belsen. In het verloop van haar leven is er nauwelijks plaats voor haar verdriet: “Het heeft veel therapie gekost om uit die rare jeugd een zelfstandig en volwassen mens te worden”. 
Een derde en laatste verhaal wordt verteld door de partner van Koos, geboren als kind van “foute ouders”. Zijn vader, die hij nooit heeft gekend, zat bij de NSB. Zijn moeder wordt veroordeeld tot internering in kamp Westerbork, maar weigert te vertellen wie zijn echte vader is. De partner van Koos vertelt hoe aangrijpend dat was voor hem en haar.
Daarna krijg ik het eerste boek overhandigd. Dat gebeurt me wel vaker, maar nu doet het me meer dan normaal. De verhalen die we hebben gehoord, hakken erin. Ik bedank Sis voor haar monnikenwerk, waar veel mensen plezier aan zullen beleven. Het boek zal door de gemeente worden geschonken aan de leden van de negen 4 mei- comités in de gemeente.
Door een zeldzaam toeval overnacht ik die avond in Hotel de Wereld in Wageningen. Daar heb ik de volgende dag een congres. Het is het hotel waar de Tweede Wereldoorlog formeel werd beëindigd. Diverse militaire kopstukken tekenden in de zaal waar we eten de capitulatieverklaring. Het fraaie hotel hangt vol met indrukwekkende foto’s. We hebben met het organiserende congresbestuur een fijne bijeenkomst met lekker eten. Maar in mijn hoofd zoemen de verhalen van de middag nog een hele tijd door.

Het boek “Gemeente Emmen 1940-1945” is voor 24,90 euro te koop in de boekhandel. 

Chat met een medewerker