Landschap met water en bomen

Hoge verwachtingen

23 november 2022
Column burgemeester

Voorzitter van het Hunebedcentrum en oud-burgemeester Tryntsje Slagman nam afscheid en mocht een studiemiddag in het centrum organiseren. Zij koos voor het thema ‘kansengelijkheid in het basisonderwijs’. Het verbaasde mij niet. Als oud-kleuterjuf zet zij zich haar hele leven al in voor dit thema. En het was ook niet verbazingwekkend dat ze mij vroeg om de boel aan elkaar te praten. ‘Kansen voor kinderen’ loopt als een rode draad door mijn loopbaan.
In de volle zaal vertel ik over mijn jeugdvriendje en klasgenoot M. waarmee ik opgroeide in de Haagse volkswijk Moerwijk. Voetballen was onze passie. Hij voetbalde misschien wat beter, ik kon beter leren. Achter in de klas werden onze vorderingen bijgehouden met plastic paardjes; als je een taal- of rekentaak goed had volbracht, mocht je je paardje een hokje verder zetten. Na tien hokjes mocht je het paardje houden en kreeg je een nieuw paardje. Ik had veel meer paardjes dan M. Op 10-jarige leeftijd scheidden onze wegen op school. Hij ging naar klas 5a, ik naar klas 5d. In 5d zaten de kinderen die makkelijk konden leren, de kinderen met de meeste paardjes…
Op de studiedag vertelt een Groningse hoogleraar Onderwijskunde het beroerde effect van het vroeg sorteren van kinderen: de goede worden steeds beter, de achterstand van de zwakkere leerlingen wordt steeds groter. De onderwijzers hebben veel hogere verwachtingen van de kinderen in 5d en passen daar hun onderwijs op aan. Dat is funest. Want juist het hebben van ‘hoge verwachtingen’ versterkt het presteren. Zo zegt Van Gaal tegen zijn selectie: ‘We kunnen wereldkampioen worden’.
De directeur van een grote school in Arnhem bevestigt dat verhaal. Zij leidt een basisschool van 600 kinderen met vele nationaliteiten in een van de armste wijken van Nederland. Dat weerhoudt haar er niet van om hoge ambities te hebben met elk kind. Zij houdt de kinderen voor dat ze allemaal het beste uit zichzelf kunnen halen. Het team heeft hoge verwachtingen van elk kind. Niks voorsorteren op 10-jarige leeftijd. 
De stadsdichter van Arnhem maakte daar een prachtig gedicht van (enige passages; het hele filmpje staat op YouTube):


‘Ligt de ene weg vol drempels
is de ander geplaveid
de een moet harder lopen
terwijl de ander wordt gedragen
zo heeft de een dus een voorsprong
en de ander achterstand
je hebt de klas dus op de dansvloer
Maar ze dansen niet dezelfde dans
en hoe bied jij dat kind zonder dat voorrecht
evengoed diezelfde kans.

Op het podium zegt de 8-jarige Anne-May uit Nieuw-Buinen dat ze dokter wil worden. Dat had mijn vriendje M. ook wel willen worden. Of ook burgemeester. Laten we er alles aan doen om haar die kans te geven. Met Van Gaal: ‘I think we can come an end’.

Chat met een medewerker