De stroom valt uit

De Drentse burgemeesters gaan elk jaar 24 uur de hei op met de Veiligheidsregio. Nu is ‘de hei op’ een wat bijzondere uitdrukking. We zijn ook wel in gebieden geweest waar geen hei was te bekennen. Maar de bedoeling is goed: even met zijn allen weg, om goed na te denken over een belangrijk onderwerp in het kader van veiligheid. Nu zijn we in Deventer aan de IJssel. Daar is het thema ‘weerbaarheid’ aan de orde. Als je wat langer meeloopt, word je niet meteen nerveus van nieuwe termen, die weinig zeggen. Want als ik op de markt in Emmen zou vragen wat iedereen onder ‘weerbaarheid’ verstaat, zal het snel stil blijven. Een ‘weerbare’ samenleving heeft zich bewapend tegen dreigingen van buiten. Natuurlijk kunnen we dan meteen denken aan oorlog, drone-aanvallen en beschietingen. Dat zal althans voor Nederland nog wel een beetje meevallen. 
Maar we hebben het al snel over een ander groot risico: stroomuitval. Iedereen die wel eens op vakantie is geweest in landen als Griekenland of Spanje, zal denken dat dat nog wel is te overleven. Een uurtje zonder stroom is te overzien. 
Het is echter goed denkbaar dat de stroom veel langer uitvalt. Stel dat door een computeraanval op onze energiebedrijven de stroom een dag uit valt? Of 72 uur? En dat we in de twee weken daarna nog steeds te maken hebben met een instabiel netwerk. Terwijl buiten de IJssel genoeglijk voorbij kabbelt, laten we ons voorlichten over dat scenario. 
Bij langdurige stroomuitval zijn de gevolgen binnen een mum van tijd amper te overzien. Binnen een dag werkt de riolering niet meer. Mobiel bellen stopt ook al snel, telefoons kunnen niet meer worden opgeladen en zendmasten vallen uit. Je auto stopt, omdat het tankstation niet functioneert. In de supermarkt vallen de pinbetalingen en de koelkasten uit. Medische thuiszorg als beademing werkt niet en medicijnen kunnen niet meer worden gekoeld. Treinen staan overal stil. Supermarkten worden niet bevoorraad. ’s Nachts is het aardedonker. 
We oefenen met dit scenario. In alle eerlijkheid blijkt dat nog niet zo eenvoudig. Wat moeten we als eerste doen? Hoe houden we contact met elkaar? En hoe informeren we onze inwoners? 
Een lichtpuntje is dat we wel kunnen vertrouwen op de kracht van de samenleving. Uit onderzoek blijkt dat veel mensen in de buurt kunnen helpen (naoberschap). Noodaggregaten worden door veel bedrijven beschikbaar gesteld. Net als in Corona-tijd letten we op de zwakkeren in de samenleving. En met een ‘noodnet’ kan de communicatie worden hersteld. 
Tegelijk realiseren we ons dat we nog heel wat huiswerk hebben te verrichten. Gelukkig kunnen we gebruik maken van tal van handreikingen. 

Als ik na twee dagen weer veilig thuis kom, blijkt de stroom nog prima te werken. Gelukkig maar.