De eeuw van mijn vader

Deze maand zou mijn vader zijn 100e verjaardag hebben gevierd. “Bij leven en welzijn,” zou hij daar ongetwijfeld aan hebben toegevoegd. Van huis uit een eenvoudige timmerman. Maar hij kon soms onverwacht uit de hoek komen met de meest bijzondere uitdrukkingen.
De honderdste verjaardag vieren van je vader. Wat zou hij dat mooi hebben gevonden. Ze zouden dan ongetwijfeld nog in Zwolle wonen. En dan zouden ze maar wat graag de burgemeester (en zoon) op de koffie hebben. Die collega ken ik goed, want wij startten onze loopbaan als burgemeester in Drenthe op dezelfde dag in 2007. 
Inmiddels heb ik heel wat van dit soort feestjes gehad. Als het er gemiddeld tien per jaar zijn, heb ik al gauw een kleine tweehonderd 100-jarigen en ouder de hand geschud. Dat blijft bijzonder. Want deze mensen hebben niet alleen honderd jaar van alles beleefd, maar de wereld ook enorm zien veranderen.
Neem het geboortejaar van mijn vader: 1925. Nederland is nog aan het bijkomen van de Eerste Wereldoorlog. Mussolini komt aan de macht. De eerste TT wordt gereden (bij Rolde). Het eerste kabinet Colijn treedt aan. In Duitsland rukt het nazisme op. De Vara wordt opgericht. En in Italië verschijnt de eerste autosnelweg. 
Als mijn vader 15 is, breekt de Tweede Wereldoorlog uit. Een onvolmaakte jeugd. Er volgt een ingewikkelde tijd. Twee van zijn (oudere) broers worden aan het werk gezet in Duitsland. Aan het einde van de oorlog lijkt hij de militaire dans te ontspringen. Maar dan wordt hij geacht drie jaar te ‘dienen’  in Nederlands-Indië. Een allesbepalende tijd. Hij maakt er van alles en nog wat mee, waarover hij zelden wat vertelde (zie ook mijn publicatie: “koud op de kade”). Terug in Nederland start hij met zijn broers in geboorteplaats Breda een aannemersbedrijf. Eind jaren vijftig trouwt hij mijn moeder, die hij ontmoette op een Limburgse camping. Ze krijgen een zoon en een dochter. Het aannemersbedrijf gaat failliet en pa gaat aan de slag bij het Ministerie van Volkshuisvesting in Den Haag. In 1974 verhuizen we naar Zwolle, waar hij in 2013 overlijdt. 
Wat een leven. Wat een veranderingen. In zijn (bijna) honderdjarig leven veranderde de wereld in een moordend tempo. Soms ten goede: de volksgezondheid verbeterde, de bestaanszekerheid werd versterkt, de woningen werden aanmerkelijk beter. We vlogen naar de maan en het onderwijspeil steeg (ik was de eerste in de familie die ging studeren). Maar het is ook het leven van de gruwelijke Tweede Wereldoorlog, Nederlands-Indië, de milieuvervuiling en de vereenzaming van mensen. De wereld werd gedurende zijn leven beter maar ook complexer. En toch bleef hij al die jaren de beste vader die je je kon wensen. Geen honderd jaar, maar wel een gelukwens.