De bange mens

Een van mijn beste vrienden belt me ’s ochtends om half acht. Het schiet meteen door mijn hoofd: foute boel. We bellen of ‘appen’ vaak in de categorie “zaterdag rondje fietsen”. Maar nooit op dit tijdstip, “de dag die je wist dat zou komen”. Oudste zoon Job (32) heeft al jaren last van depressies. 
Nog geen twee weken geleden sprak ik hem nog op een tuinfeestje bij zijn lieve ouders. Leuke vent. Fijn gesprek. Hij is al jaren bevriend met onze jongste dochter. Hij vraagt altijd belangstellend naar haar. Als ik vraag hoe het met hem gaat, zucht hij even en lacht wat verlegen: “ach”. Zijn hond zorgt voor wat afleiding. Hij heeft net zijn huis verkocht, waar hij het niet kon vinden.
Ik wijs hem op het leuke werk dat hij doet, het gezellige feestje en zijn vele vrienden. Hij kijkt me wat ongelovig aan: “maar ik heb wel vaak donkere gedachten”. 
Die vele vrienden zie ik twee weken later in Rolde. Een begrafenis in de anti-suïcideweek. Hoe cynisch wil je het hebben? De vrienden met de armen om elkaars schouders geslagen vertellen hoe zo’n fijne vent het was. En wat een lol ze met elkaar hadden. Door hun tranen heen vertellen ze schitterende anekdotes. Zoals de grap die ze maakten dat hij dan wel in Groningen woonde, maar niet zonder de ‘toren van Rolde’ kon. Naast die toren wordt hij nu begraven… 
En iedereen zit door zijn verdriet met ongemakkelijke gedachten. Hoe hadden we hem nog meer kunnen helpen, hoe hadden we dit voor kunnen zijn? Met de dominee van dienst had ik al vaker mooie gesprekken. Hij zegt troostend: “je mag je schuldig voelen, maar dat is nog wat anders dan schuldig zijn”. 
In Nederland plegen bijna 2.000 mensen per jaar zelfmoord. Gemiddeld elke dag zo’n 6 à 7 mensen. Ook ik word geregeld door de politie geïnformeerd over zo’n gruwelijke gebeurtenis. Daan Heerma van Vos schreef er het indrukwekkende boek over : “De bange mens, mijn zoektocht naar de bron van onze angsten”. Zo krijg je iets meer grip op wat er in het hoofd omgaat van de depressieve mens. Maar daar hebben we dit schitterende mens niet mee terug. 

Zijn diep bedroefde vader eindigt met Ida Gerhardt:
“Zeven maal om de aarde te gaan
als het zou moeten op handen en voeten
zeven maal, om die ene te groeten
die daar lachend te wachten zou staan
Zeven maal om de aarde te gaan

Zeven maal over de zeeën te gaan
schraal in de kleren, wat zou het mij deren
kon uit de dood ik die ene doen keren
Zeven maal over de zeeën te gaan
zeven maal om met zijn tweeën te staan.