Landschap met water en bomen

(Com)passie

14 maart 2023
Column burgemeester

Als we het oude kroegje in de volksbuurt van Utrecht binnen stappen, is het nog rustig. Aan de bar zitten wat mannen stil voor zich uit te drinken. Het is vroeg in de middag, maar ze hebben er meer op dan ik in een half jaar. Achter  het onvermijdelijke biljart zit een man voor een fruitautomaat. Aan zijn gezicht te zien, is hij aan het verliezen.
In gedachten ga ik terug naar het kroegje in de Schildersbuurt in Groningen. Daar gingen we in onze studententijd na de voetbaltraining biljarten. Tegen twaalven druppelden allerlei mannen binnen met een hondje als alibi. Even later werd op het biljart een filmprojector geplaatst. Het programma was elke week hetzelfde: een schokkerige ‘Tirolerfilm’ die de mannen meer opwond dan ons studenten.
In Utrecht loopt het café snel vol. Het is het Café-Theaterfestival. In allerlei kroegen wordt theater gespeeld. Jongste Dochter heeft met een vriendin een stuk geschreven over de Liefde. Vooraf gaat het duo rond met allerlei liefdesvragen aan het publiek. Daarna spelen ze met veel lef een fascinerend stuk. Het ‘podium’ is een tafel die voor de bar staat. Terwijl vaders de hele tijd in de gaten houden of de tafel wel stevig genoeg is, geniet het publiek volop. Ze studeerde met succes iets bedrijfskundigs aan de universiteit. Maar ze volgde haar hart door over te stappen naar de Theaterschool. En nu staat er een gelukkige vakvrouw. Ze verdient wellicht wat minder geld dan met bedrijfskunde. Maar het echte salaris in het leven bestaat uit geluk, passie en voldoening.
In dezelfde week ontmoet ik op een burgemeester conferentie Prinses van Oranje Nassau Laurentien. Ik mag haar als dagvoorzitter introduceren (“zeg maar Laurentien”). Ze houdt een fascinerend verhaal over de toeslagenaffaire. In vele gesprekken met de slachtoffers hoort ze wat een overheid kan aanrichten. “Die ging uit van wantrouwen, ze zullen de boel wel bedonderd hebben.” Het gevolg was dat duizenden mensen de armoede in werden gestort. Bovendien liepen huwelijken op de klippen en werden kinderen uit huis geplaatst. Nu blijkt dat dit in bijna alle gevallen ten onrechte is gebeurd. Slechts een handjevol mensen maakte misbruik van de situatie. Bovendien laat het herstel heel lang op zich wachten. We vragen nog steeds elk bonnetje op, want stel je voor dat het niet klopt.
Ik zie een bewogen vrouw die letterlijk met tranen in de ogen haar verhaal doet. De burgemeesters zijn erdoor geraakt. Ze had rustig door kunnen gaan met haar eigen veilige leventje in koninklijke welvaart. Maar ze koos ervoor de meest kwetsbaren te ondersteunen. Met net zoveel passie als Jongste Dochter, onze prinses. Op het einde van je leven gaat het niet om je bankrekening, maar wat je hebt betekend voor anderen.

Chat met een medewerker