BB

Het is een van die warme jeugdherinneringen die zo plotseling oppoppen. Bij mijn bezoek aan de ‘BB-kelder’ in Emmen denk ik ineens aan mijn lieve vader. In mijn Haagse jeugd fietsten we regelmatig op de zaterdag naar een bosje bij Rijswijk. Ik denk dat ik achterop zat (“denk aan je voeten en de spaken, lieverd”). Zoals Paul van Vliet zo mooi zong: “Veilig achterop bij vader op de fiets. Vader weet de weg en ik weet nog van niets”.  Het bosje was meer een veredeld park. Maar voor een Haags stadsjongetje was elke boom een meevaller. Daar oefende de BB, de Bescherming Bevolking. Het was opgericht in de jaren zestig als een soort aanvulling op het leger. Er heerste de dreiging van een oorlog, zeker na de Cuba-crisis in 1963. ‘De Bom’ zou wel eens kunnen vallen. Als kind voelde ik de dreiging. Maar mijn vader sprak altijd geruststellende woorden als: “zo lang ze nog met elkaar praten, kan er niets gebeuren”. Later zei ik het tegen onze meisjes nog korter: “als papa er is, kan er niets gebeuren”. 

In het bosje aangekomen, waren er meer mannen van mijn vaders leeftijd. Zij deden heel serieus allerlei soorten oefeningen die ze in een leger ook wel doen. Later werd daar nog een schitterende Engelse komedie van gemaakt: “Dad’s Army”, heerlijk vertaald als “Daar komen de schutters”. Ook in mijn “Dad’s Army” werden er grappen gemaakt. Zo werd ik wel eens op een brancard in een boom getakeld, waarna de mannen net deden alsof ze koffie gingen drinken. Ondanks het geruststellende knipoogje van mijn vader vond ik dat altijd wel spannend. 
Zo’n brancard staat er ook in de unieke BB-kelder in Emmen. We krijgen een fascinerende rondleiding. Er is heel veel bewaard gebleven. Zo’n 5 meter onder de grond, in een soort bunker vinden we een luchtinstallatie, verbindingsapparatuur, naslagwerken , een douche en slaapzalen. Er leefde serieus het idee dat een dergelijke bunker een goede bescherming bood tegen een aanval met een atoombom. Een dag of 14 na de aanval, zou het mogelijk zijn om boven de grond weer verder te leven. Dat was op zich al curieus. Want we weten dat leven na een gevallen atoombom vrijwel onmogelijk wordt. Ik zit nog meer te kauwen op het aantal mensen dat in de kelder paste. Er was plaats voor 54 mensen: belangrijke functionarissen van leger en politie, Natuurlijk was er ook een bedje voor de burgemeester. Maar het was niet de bedoeling dat hij in geval van nood familie of vrienden meebracht… Tja. Met dank aan een groep prachtige vrijwilligers hebben we er in Emmen weer een monument bij. Ter herinnering aan een tijd die we nooit meer hopen te beleven.