Alles is veel

In de vakantie is er wat meer tijd om te lezen. Nu lees ik het hele jaar door. Niet alleen belangrijke ‘gemeentestukken’ en vakbladen. Maar ik probeer tussen drukke bedrijven door ook tijd te vinden voor ‘mooie boeken’. Ik studeerde niet voor niets Nederlands. In vier columns besteed ik aandacht aan poëzie, gedichten. Want die worden nog weinig gelezen.

Zo heb je dichters die wellicht niet heel bekend zijn, maar die versregels hebben gedicht, die iedereen wel kent. "Een volk dat voor tirannen zwicht/zal meer dan lijf en goed verliezen/dan dooft het licht" (Van Randwijk). "En niet het scheiden doet zo’n pijn, maar het afgesneden zijn" (Vasalis).

Een dichter die ook wel bekende versregels heeft nagelaten is JC Bloem. Zijn opa was minister en zijn vader was burgemeester in Hardenberg. In de crematoria klinkt nog vaak zijn bekende gedicht "Afscheid": “ieder scheiden is van ’t laatste scheiden voorbode/ieder bed van ’t laatste bed/alle sterfelijke wegen leiden naar het eind waarvan geen liefde redt”. Met dat heel trieste maar ontroerende slot: “In het stedelijk duister van de straten/nemen we afscheid en het drukt als lood/kijken om en wuiven, reeds verlaten/slaan de hoek om, en het is de dood”.

Een andere bekende strofe van Bloem is: “Niet te verzoenen is het leven/Ten einde is dit wellicht nog ’t meest/Te kunnen zeggen: het is even/ tussen twee stilten luid geweest”.
Mooi. En ook wel relativerend. Ons leven als een periode tussen twee stiltes. Zoals hij ook zo mooi dichtte: “Ik heb van ’t leven vrijwel niets verwacht/’t geluk is nu eenmaal niet te achterhalen/ Wat geeft het?/ In de koude voorjaarsnacht zingen de onsterfelijke nachtegalen”. Dat is aan de ene kant treurig (je kan het geluk niet achterhalen), aan de andere kant lijkt de natuur ons te redden.

Hoe anders is dat in zijn  bekendste gedicht: de Dapperstraat. Daarin staat de beroemde regel, die misschien wel actueler is dan ooit: “Natuur is voor tevredenen of legen/En dan: wat is natuur nog in dit land?/Een stukje bos, ter grootte van een krant/Een heuvel met wat villaatjes ertegen”. Met ook die prachtige regel: “alles is veel voor wie niet veel verwacht”. Of zoals hij later schreef: “Alles in het leven duurt zo lang, behalve het leven zelf”.

Tot slot: in vier ‘vakantiecolumns’ heb ik u meegenomen naar de gedichten waarvan ik houd. Als u gedichten mooi vindt, dan is de bundel van Gerrit Komrij een aanrader. Voor een paar euro “De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw in 1000 en enige gedichten”. Elke avond 1 gedicht voor het slapen gaan en de wereld lijkt weer een beetje mooier.